Merhaba dostlar — Birlikte düşünelim
Bugün sizlerle, bir yer olmanın ötesine geçen, kökleri geçmişte olsa da geleceğe yön veren bir ismin peşine düşüyoruz: Refik Koyuncu. Nerelidir, ne yapmıştır, geleceğe dair hangi vizyonları barındırıyor? Erkeklerin stratejik, analitik yaklaşımıyla kadınların toplumsal ve ilişki odaklı bakış açısını birleştirerek bu ismi irdeleyelim — çünkü köken sadece bir başlangıçtır, esas mesele oradan nereye gittiğimizdir.
—
Nereli, kimdir ve başlarken neden önemli?
Refik Koyuncu 1936 yılında Türkiye’nin İç Anadolu Bölgesi, Kadınhanı ilçesinde doğmuştur. ([kadinhanidh.saglik.gov.tr][1]) İlkokul eğitimini de burada tamamlamış, ardından amcasının yanında ticarete atılmıştır. ([kadinhanidh.saglik.gov.tr][1]) Bu bilgi bize iki şeyi söylüyor: Bir, Anadolu’nun küçük ilçelerinden biri çıkış noktası. İki, ticaretle, riskle erken yaşta tanışmış bir girişimci. Ve işte bu köken — “Kadınhanılı bir girişimci” kimliği — onun vizyonuna yön veren temel yapı taşlarından biri haline geliyor.
Bu bağlamda, kadınların bakış açısıyla düşünecek olursak: bir Anadolu çocuğunun kökleri güçlüdür, ama “nereden geldiği” aynı zamanda “nerelere gidebileceği”yle ilgili de bir umut barındırır. Erkeklerin bakış açısıyla ise, stratejik olarak “küçük ama potansiyel sahibi bir ilçeden” hareketle “büyük ölçekli işler” kurabilme zihniyeti dikkat çeker. Ve bu ikisi — insan odaklı temeller + stratejik yükseliş — birleşince de hikâye başlar.
—
Geleceğe dönük vizyon: Köklerden evrilen yapı
Refik Koyuncu’nun en dikkat çekici hamlelerinden biri, 1964 yılında ilk akaryakıt istasyonunu Kadınhanı’nda açmasıdır. ([kadinhanidh.saglik.gov.tr][1]) Ardından otomotiv bayiliği, nakliye, lojistik, tuz üretimi ve enerji gibi alanlara yöneldi. Bu; “tek bir sektörde kalma” yerine “çevik, farklı alanlara yayılan bir vizyon” anlamına geliyor. Analitik ve stratejik bakış açısından baktığımızda: yerel bir girişimden bölgede lider konuma yükselmek, bu kadar farklı sektörlere yayılmak ve sürdürülebilir işler kurmak — tüm bunlar dikkate değer.
Kadınların toplumsal odaklı yaklaşımıyla bakarsak: Refikimiz bölgesiyle bağını koparmamış; doğduğu ilçede akaryakıt istasyonu açmış, oradan yükselmiş. Bu da “gittiğin yerden vazgeçme” haliyle okunabilir. Geleceğe dair baktığımızda, kökenini unutmayan bir kurucu figür olarak, yerel kalkınma, bölgeye yatırım gibi temaların öncüsü olabilir.
—
Zayıf yönler, tartışmalı noktalar ve soru işaretleri
Tabii her başarı hikâyesinde olduğu gibi, Refik Koyuncu’nun yolculuğunda da eleştirilmesi gereken noktalar var. Stratejik düşünelim: Bir girişimci olarak çok sayıda sektörle ilgilenmiş olması, bir uzmanlık derinliği eksikliğini doğurabilir. Yani “her alana yayılma” stratejisi, “çok şeyi aynı anda yapmaya” yönelme riski taşıyabilir. Bu durumda kalite, sürdürülebilirlik gibi değerler baskılanabilir.
Toplumsal bakış açısından ise şu soru kaşıntısı geliyor: Bölgesel yatırımlar yapıldı deniyor, ama çalışan hakları, çevresel etkiler, yerel halkla sahiplenme gibi konular ne ölçüde şeffaf biçimde yönetildi? Örneğin biri şu şekilde söylüyor:
> “Aslen Kadınhanlı olan ve 1976’da Konya’ya gelen Refik Koyuncu…” ([bigpara.hurriyet.com.tr][2])
> Bu ifade, başarıya ulaşma bakımından etkileyici ama “1976’da Konya’ya geldi” ifadesi, yerel ayrılış ve merkezileşme tartışmalarını da gündeme getiriyor: “Bölgeden kent merkezine taşınma” olgusu, bazen yerel kalkınma değil, yerel kaynakların kent dışına akması anlamına da geliyor.
Ve işte geleceğe dair tartışma: Eğer bir iş insanı bölgesini kalkındırmak yerine sermayesini merkezi yapılara yönlendiriyorsa, bu aslında yerel eşitsizlikleri artırabilir. Bununla birlikte, otomotiv, enerji gibi büyük sektörlere giriş yapılırken çevresel ve toplumsal yüklerin dengesi nasıl sağlandı? Bu sorular cevap bekliyor.
—
Geleceğe dair fikir fırtınası: Neler olabilir?
Erkeklerin analitik vizyonuyla: Refik Koyuncu’nun kurduğu yapı — Koyuncu Grup — Türkiye’nin tuz üretiminde %50’yi aşan paya sahip bir aktör haline gelmiş durumda. ([koyuncu.com][3]) Bu, “ileri teknoloji, ihracat, küreselleşme” gibi temaları beraberinde getiriyor. Gelecekte bu yapı, yenilenebilir enerji, kimya gibi “yüksek değerli” ve “katma değeri yüksek” alanlarda daha iddialı olabilir. Bu bağlamda stratejik soru: “Koyuncu Grup bölgesel bir aktör mü kalacak, yoksa küresel bir marka mı olacak?”
Kadınların toplumsal bakışıyla: Bölgede yaratılan istihdam, yerel halkla kurulan bağ ve sosyal sorumluluk projeleri önem kazanıyor. Mesela, doğduğu ilçede yapılan bir hastane … (kaynakta bahsedilen hayır işlerine benzer… ancak isim farklı) Ama net bir şekilde “Refik Koyuncu’nun memleketi ve bölgesine ilişkin vizyonu nedir?” sorusu açık. Geleceğe dair önemli soru: “Yatırımlar bölge halkının yaşam kalitesini nasıl iyileştirecek?” “Kurulan tesislerin çevresel etkisi yönetiliyor mu?”
—
Sonuç: Kökler mi yoksa uçuş mu öncelikli?
Refik Koyuncu, Kadınhanı’nda doğmuş, ticaretle başlamış; otomotiv, akaryakıt, tuz, enerji gibi birçok alana yönelmiş bir iş insanı. Kökenleri yerel, ama vizyonu geniş. Ancak bu geniş vizyonun zayıf yönleri var: uzmanlık eksikliği riski, yerel-toplumsal bağların gevşemesi, çevresel ve sosyal sürdürülebilirlik sorunsalları. Geleceğe bakarken ise iki eksen belirgin: stratejik büyüme ve toplumsal-sürdürülebilir etki.
Ve sizin düşüncelerinizi merak ediyorum:
Sizce “bir girişimci bölgesinden uzaklaşıp büyüdüğünde” kökleriyle olan bağı nasıl koruyabilir?
Büyük ölçekli yatırımlar yapılırken yerel halkın çıkarları ve çevrenin korunması için hangi adımlar kaçırılabilir?
Ve son olarak: Refik Koyuncu gibi figürlerin “yerinden kalkıp küreselleşmesi” toplumsal kalkınma açısından ne kadar olumlu, ne kadar problemli?
Yorumlarda bu sorulara birlikte kafa çevirelim, farklı bakış açılarını hep birlikte ortaya koyalım.
[1]: https://kadinhanidh.saglik.gov.tr/TR-45649/refik-ve-saime-koyuncu-kimdir.html?utm_source=chatgpt.com “Refik ve Saime Koyuncu Kimdir? – Ministry of Health”
[2]: https://bigpara.hurriyet.com.tr/haberler/genel-haberler/ikisi-de-baba-sozu-dinlemedi_ID526224/?utm_source=chatgpt.com “İkisi de baba sözü dinlemedi – Bigpara Haberler”
[3]: https://koyuncu.com/koyuncu-grup?utm_source=chatgpt.com “Hakkımızda – Koyuncu Grup”