Bir Web Sunucusu Nasıl Çalışır? (Ciddiye Alınması Gereken Bir Komedi Gösterisi)
Bunu okuduğunuzu göre, ya web tasarımcısısınız, ya da web sunucusu nedir diye merak edip buraya geldiniz. Kim bilir belki de arkadaşınıza “Bir web sunucusu nasıl çalışır?” diye sormak yerine, bu konuda yazı okumaya karar verdiniz. Ne de olsa, işin içinde biraz teknoloji varsa, ben de işin içinde biraz eğlence olsun dedim. Ama önceden söyleyeyim, bu yazı biraz kafa karıştırıcı, biraz da eğlenceli olacak. Çünkü bir web sunucusu hakkında anlatacak çok şey var, ama hadi bakalım, bu işin şakasını da yapmadan geçmeyelim!
Web Sunucusu Nedir? (Kısaca O Koca Mavi Ekranların Arkasında Kim Duruyor?)
Şimdi, önce temelden başlayalım: Web sunucusu, internetin en garip ama en önemli işçisidir. O, sabah akşam mesai yapar, “bunu bana bağla, şunu bana gönder” der, ama kimse ona teşekkür etmez. Web sunucusu bir tür çalışkan, sabırlı garson gibidir. Sen Google’da bir şey arattığında, o hemen gidip restoranın menüsüne bakar, “Evet, var!” der ve sana siparişi getirir. Ama bu yemek falan değil tabii, bir web sayfası ya da içerik. Yani, basitçe anlatmak gerekirse, web sunucusu bir istemci (yani bizler) tarafından gönderilen istekleri alır ve uygun içerikleri geri gönderir. Klasik bir garson misali.
Bu noktada, web sunucusu nedir sorusunun cevabını bir iş yerinde çalışan biriyle ilişkilendirebiliriz. Düşünsene: Ofiste bilgisayar başında çalışan bir arkadaş var, sürekli gelen maillere cevap veriyor. “Burada bir hata olmuş, bunu düzelt, şunu değiştirebilir misin?” diyorlar. O da hemen çözüm sunuyor, her şeyin düzgün gitmesini sağlıyor. İşte web sunucusu da aynen böyle. Yalnız, tabii o arkadaşın gün sonunda “Vallahi birader, senin de işin ne zor ya” demesini bekleyemeyiz. Web sunucusu her zaman görevde, hatta hafta sonları bile.
Web Sunucusunun Çalışma Prensibi: Bir Web Sayfası Turu
Web sunucusu, bir web sayfası istemek için sorduğunda şu işlemleri yapar:
- Birinci Adım: Web sayfası isteği alındı! – Burası, bir restoranda garsonun masaya gelmesi gibi. Sen ne istiyorsun? Bir yemek mi, yoksa sadece bir çay mı? Web sunucusu, istediğin şeyin ne olduğunu alır ve kontrol eder. Hmmm, “Bir web sayfası istiyorum,” dediğin için, senin için bir yemek siparişi alacak.
- İkinci Adım: İçeriği Bulma – Garson, menüyü kontrol edip istediğin yemeği buluyor. Aynı şekilde, web sunucusu da istemciden gelen isteği alıp, uygun dosyayı bulmak için sunucusundaki veritabanlarını ve dosya sistemlerini kontrol eder.
- Üçüncü Adım: Sunum – Şimdi garson yemeği hazırlayıp masaya getiriyor ya, işte web sunucusu da aynı şekilde, istenilen web sayfasını alır, hazırlayıp kullanıcıya sunar. Ama bazen o kadar hızlı sunuyor ki, sen farkına bile varmazsın!
Peki, nasıl bu kadar hızlı? Düşünsene, eğer sunucu her isteği tek tek düşünerek yerine getirseydi, şehri dolaşıp sonra seni bulmaya çalışmak gibi bir şey olurdu. Ama hayır, web sunucusu hızlıdır. Çalışmak için tasarlanmıştır. Teknoloji dünyasında her şey hızla ilerliyor, web sunucusu da bu hızın arkasındaki isimsiz kahramandır.
Web Sunucusuyla Tanışma: “Hadi Bir Kafeye Gidelim!”
Bir gün akşam, arkadaşlarım “Hadi dışarı çıkalım!” dedi. Ben de dedim, “Hadi ama pizza söylerken işte nasıl bir seçim yapacağım ben?” O sırada aklıma geldi, “Bir web sunucusu nasıl çalışır?” sorusu takıldı kafama. Şimdi pizza siparişi verirken, ne yapıyordum? Restoranın menüsüne bakıp, ne istediğime karar veriyordum. Sonra ne oldu? Siparişi verdim, onlar da benim istediğimi bana getirdi. Ama düşündüm, “Bunun internet dünyasında nasıl çalıştığını hiç merak ettim mi?” Yani web sunucusu, pizza siparişi verirken baktığım menüyü düzenleyen, siparişi mutfakta hazırlayan ve sonunda bana getiren garson gibidir. Hangi restoran olduğunu sorarsan, işte o da web sunucusunun “adresidir!”
Bir Web Sunucusu Her Zaman Hazır
Ve bu kadarını bilmek, aslında işin sadece bir kısmı. Çünkü web sunucusu her zaman çalışmaya devam eder. Peki ya bizim hayatımızda? Ben, sabah kahvemi alıp işe gittiğimde, akşam yolda arkadaşlarımla eğlenceli anlar yaşarken, bir web sunucusu her dakika çalışmaya devam eder. “Bir sayfa istiyorum!” dediğinde hemen cebinden çıkarıp sunar, bıkmaz, usanmaz. Düşünsene, bir web sunucusu olsan, hiç yorulmadan yüzlerce farklı isteğe nasıl cevap verirsin?
Ah, tabii… Böyle bir şeyin olduğunu düşünmek bile çok ağır! Neyse ki ben o kadar yük altına girmiyorum, ama bir web sunucusu, her zaman çalışmaya devam eder.
Sonuçta: Web Sunucusu Her Zaman Burada, Olan Biteni Kimse Görmez
Bir web sunucusu nasıl çalışır? Gerçekten bir bakıma bir kahraman gibi çalışıyor. Sadece işini yapar, ne olur ne olmaz diye dikkatlice her adımı atar, hiçbir ödül ya da teşekkür beklemez. Ama biz onu her gün kullanırız. Sonuç olarak, bir web sunucusu hakkında daha fazla şey öğrendik, ama unutmayın: Onlar bizim bir tuşa basmamızla dünyayı harekete geçiren, kahramanlardır. Bunu aklınızda bulundurun, çünkü bir gün o sunucuya teşekkür etmeyi unutursanız, o da size tam olarak pizza gibi sıcak bir yanıt verebilir!